پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. امام جواد علیه السلام فرمودند: ألابِقاءُ عَلَی العَمَلِ اَشَدُّ مِنَ العَمَلِ؛ ایستادگی و استمرار بر کار، ‌سخت تر از اصل کار است. (1)

پاسخ :
شرح حدیث:
مهم تر از شروع کار، استمرار آن است.
همیشه سختیها، موانع، مخالفتها، ‌حرف و حدیثها، ‌انتقادها و کارشکنی ها سبب می شود افراد از ادامه راه و کار، ‌بازمانند.
کوهنوردی خوب است، اما قهرمان کسی است که تا رسیدن به قله، راه را بپیماید و در میان راه، ‌از ادامه مسیر بازنماند.
اندیشیدن برای حلّ یک مسأله دشوار، وقتی ارزشمند است که ادامه یابد تا به حلّ مسأله بیانجامد.
در روایات ما آمده است: کار اندک ولی مستمرّ، بهتر از کار بسیاری است که فرد از آن خسته شود و رهایش کند.
یکی از میدانها و جلوه های «صبر» در همین جاست.
کسی به مقام علمی بالا می رسد که در طلب دانش «شکیبا» باشد.
کسی می تواند با کندن چاه به آب برسد، یا با ضربه های تبر، هیزم را بکشند، که به کار خود استمرار بخشد.
در راه ایمان هم، ‌استقامت لازم است. قرآن از کسانی ستایش می کند که گفتند«خدا»، و بر این عقیده استوار ماندند:«الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا »(2)
ایمان آوردن مهم است، ‌ولی مؤمن ماندن دشوار و ارزشمند.
انقلابی بودن ارزش است، ‌ولی انقلابی ماندن از آن ارزشمندتر است. سعدی گوید:
اسب تازی دو تک رود به شتاب
شتر آهسته می رود شب و روز
نیّت را خالص و انگیزه را قوی کنیم، ‌تا در راه نمانیم.
پی نوشت:
1. کافی، ج2، ‌ص 296
2. فصّلت(41)، آیه 30، احقاف(46)، آیه 13.
منبع: حکمت های تقوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام جواد علیه السلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، ‌چاپ اول (1391)